Uszczelki to niepozorne, lecz niezwykle istotne elementy każdej instalacji przemysłowej, hydraulicznej czy mechanicznej. Ich podstawowym zadaniem jest zapewnienie szczelności, ochrona przed przeciekami, a także bezpieczeństwo i trwałość połączeń. Jednak nie każda uszczelka nadaje się do każdego zastosowania. Kluczowy jest dobór odpowiedniego materiału uszczelniającego dopasowanego do warunków pracy – medium, temperatury, ciśnienia i rodzaju połączenia. W tym artykule prezentujemy najważniejsze rodzaje uszczelek oraz ich typowe zastosowania.
1. Uszczelki z gumy (elastomerowe)
Materiały: NBR (kauczuk nitrylowy), EPDM, SBR, CR (neopren), FKM/Viton®, silikon
Właściwości:
- Dobra elastyczność
- Odporność na wodę, oleje, chemikalia lub promieniowanie UV (w zależności od rodzaju gumy)
- Temperatura pracy: od -40°C do +200°C
Zastosowania:
- Przemysł spożywczy (silikon)
- Systemy wodno-kanalizacyjne
- Motoryzacja
- Instalacje grzewcze i chłodnicze
2. Uszczelki z włókien aramidowych i mikowych (tzw. płyty uszczelkarskie)
Materiały: KLINGERSIL®, Donit®, Reinz®, Tesnit
Właściwości:
- Wysoka odporność chemiczna
- Odporność na wysokie temperatury (do 250–400°C)
- Dobre właściwości mechaniczne i łatwość obróbki
Zastosowania:
- Przemysł chemiczny i petrochemiczny
- Instalacje parowe
- Systemy wysokociśnieniowe
- Połączenia kołnierzowe
3. Uszczelki metalowe i metalowo-grafitowe
Typy: spiralne (Spiral Wound), z pierścieniem wewnętrznym/zewnętrznym, uszczelki Camprofile
Materiały: stal nierdzewna, stal węglowa, grafit ekspandowany
Właściwości:
- Odporność na ekstremalne ciśnienia i temperatury (nawet do 1000°C)
- Doskonała trwałość
- Stosowane tam, gdzie klasyczne uszczelki zawodzą
Zastosowania:
- Energetyka (kotły, turbiny)
- Rafinerie
- Przemysł gazowy i petrochemiczny
4. Uszczelki PTFE (Teflon)
Właściwości:
- Najwyższa odporność chemiczna spośród wszystkich materiałów
- Nieprzywierająca powierzchnia
- Odporność na temperatury do 260°C
- Neutralność fizjologiczna (bezpieczne dla przemysłu spożywczego)
Zastosowania:
- Przemysł chemiczny i farmaceutyczny
- Laboratoria
- Instalacje przesyłu mediów agresywnych
5. Uszczelki grafitowe (grafit ekspandowany)
Właściwości:
- Ekstremalna odporność termiczna (do 550°C, a z wkładką stalową nawet wyżej)
- Doskonała szczelność gazowa
- Niewrażliwość na starzenie się
Zastosowania:
- Sieci parowe
- Przemysł rafineryjny
- Zbiorniki wysokotemperaturowe
6. Uszczelki z filcu, korka, papieru technicznego
Właściwości:
- Dobre właściwości tłumiące lub izolujące
- Niska odporność termiczna i chemiczna
- Tanie i łatwe w obróbce
Zastosowania:
- Motoryzacja (filc i korek)
- Uszczelnienia statyczne w niskich ciśnieniach
- Prace remontowe i tymczasowe rozwiązania
jak dobrać odpowiedni rodzaj uszczelki?
Dobór uszczelki powinien zawsze uwzględniać cztery kluczowe czynniki:
- Medium robocze – ciecz, gaz, chemikalia
- Temperatura pracy
- Ciśnienie robocze
- Typ połączenia (statyczne, dynamiczne, kołnierzowe itd.)
Nie istnieje jedna uniwersalna uszczelka do wszystkiego – dlatego tak ważna jest współpraca z doświadczonym dostawcą.